Το γενικό πλαίσιο
Η ποσότητα, η ποιότητα, η σύνθεση των παραγόμενων απορριμμάτων και ο τρόπος της διαχείρισής τους είναι στοιχεία άμεσα συνδεδεμένα με το συγκεκριμένο τρόπο οικονομικής ανάπτυξης και οργάνωσης της κοινωνίας μας. Στον παράγοντα αυτόν ανήκει ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη σημερινή κρίση. Το πρόβλημα επιτείνεται από κρατικές πολιτικές προσανατολισμένες στην εξυπηρέτηση μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, από την αδιαφορία της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και από κακές ατομικές και συλλογικές συμπεριφορές. Μια σειρά από σοβαρές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια και, ιδιαίτερα, τη φετινή χρονιά (2011) επιβεβαιώνουν ότι διανύουμε μια περίοδο οριστικής διαμόρφωσης του χάρτη της διαχείρισης των απορριμμάτων για τα επόμενα 20-30 χρόνια.
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του εθνικού και των περιφερειακών σχεδιασμών
· η υποβάθμιση, στην πράξη, των πολιτικών της πρόληψης, της μείωσης του όγκου των απορριμμάτων, της ανάκτησης και της ανακύκλωσης (συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης). Αυτό εκφράζεται, στην πράξη, με την υπερδιαστασιολόγηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας, που σχεδιάζονται έτσι ώστε να υποδέχονται το σύνολο, σχεδόν, των σύμμεικτων απορριμμάτων, αντί ενός συνεχώς μειούμενου ποσοστού, που αποτελεί το “σφάλμα” του συστήματος.
· η επιλογή της λύσης των μεγάλης κλίμακας σύνθετων εγκαταστάσεων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων.
· η εμφανής πριμοδότηση τεχνολογιών, που συνδέονται με την ενεργειακή αξιοποίηση, μέσω, κυρίως, της θερμικής επεξεργασίας, όπως η καύση δευτερογενών προϊόντων της επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων (RDF και SRF) ή και η απευθείας καύσης των σύμμεικτων απορριμμάτων.
· η εκτεταμένη εμπλοκή της διαχείρισης των απορριμμάτων με την ηλεκτροπαραγωγή, μέσω της καύσης, ακόμη και σύμμεικτων απορριμμάτων, και μάλιστα (επιδοτούμενης) με το μανδύα των ΑΠΕ.
· η δυναμική εισβολή και επικυριαρχία του ιδιωτικού κεφαλαίου, με βλέψεις και στο επίπεδο των δήμων, ακόμη και στην αποκομιδή των απορριμμάτων.
· η προοπτική της εκτόξευσης του κόστους της διαχείρισης των απορριμμάτων, με άμεσο αντίκτυπο στα τέλη που θα κληθεί να καταβάλλει ο πολίτης.
· ο εξοβελισμός και της παραμικρής μορφής κοινωνικής συμμετοχής και κοινωνικής ανταποδοτικότητας από όλο το σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων